مکمل هاي بدنسازي

چاپ

مکمل هاي بدنسازي خوب هستند ،چون ما را از کمبود هاي غذايي محافظت مي کنند. افزايش فعاليتهاي بدني ،بدليل برنامه تازه تمرين، نياز بدن براي ويتامين ها و مينرال ها را بالا ميبرد، که اين امر احتمال کمبود آنها را بدون استفاده از مکمل ها افزايش مي دهد.حتي کمبود مقدار جزئي ازماده مغذي مي تواند رشد عضله را تخريب نمايد.آيا ما نمي توانيم همه مواد مغذي مورد نيازمان را تنها از غذا تامين کنيم؟ امروزه ما نمي توانيم براي تامين ويتامين ها و مينرال هاي مورد نيازمان تنها به غذايي که مي خوريم متکي باشيم، چون روش هاي جديد فن آوري مواد غذايي، پختن، هوا، حتي نور قبلا بر روي مواد غذايي اوليه اثر گذاشته و اکثر ويتامين ها و مواد معدني آنها را از بين برده اند.

اگر بدنتان از نظر يک يا چند ماده مغذي کمبود داشته باشد نخواهد توانست بطور موثر عضله بسازد و چربي بسوزاند.
همه مکمل هاي بدنسازي با هم يکسان نيستند. بعضي از آنها را بدنتان هميشه نياز دارد ، بعضي ديگر بيشتر مربوط به اهداف بدنسازي می شود و به بودجه تان بستگي دارد.
براي تهيه پودر هاي پروتئيني يا ميله هاي پروتئيني (Protein bars) از بسياري از منابع استفاده ميشود. ارزش کيفي پروتئين را با ارزش بيولوژيکي (Biological value) يا BV مي سنجندBV معياري است که نشان مي دهد که بدن تا چه اندازه مي توانديک پروتئين را جذب و مورد استفاده قرار دهد هر قدر ارزش بيولوژيکي پروتئيني که ميخوريد بالاتر باشد بدنتان نيتروژن بيشتري مي تواند جذب ، استفاده و نگهداري کند.
در نتيجه، پروتئين هايي که بالاترين BV را دارند سبب ساخت بيشترين مقدار عضله بدن و چربي مي شوند. پروتئين آب پنير(whey) بالاترين ارزش بيولوژيکي را دارد ، به نسبت 104 ، سفيده تخم مرغ دومين نسبت يعني 100 را و پروتئين هاي شيرسومين درجه يعني 91 را دارا مي باشد. گوشت گاو 80 و پروتئين هاي سويا 74 هستند. پروتئين هاي لوبيا هم چون منشا گياهي دارند تنها در درجه 49 مي باشند.
پروتئين هاي آب پنير(کنسانتره آب پنير- آب پنير ايزوله)
پروتئين آب پنير يک منبع مهم پروتئيني است به دلايل زير:
- کارآيي ورزشي را بهبود مي بخشد چون استرس را کاهش داده و سطوح کورتيزول را پايين مي آورد (کورتيزول هورموني است که عضله را تخريب مي کند)
-  ايمني را بهبود مي بخشد، از طريق افزايش گلوتاتيون (GSH) که يک آنتي اکسيدان محلول در بدن است.
-  بهبود عملکرد کبد در اشکالي از هپاتيت
- کاهش فشار خون
- مي تواند به جنگ با HIV کمک نمايد.
- به کاهش اثرات ورزش زياد (overtraining) کمک مي کند.(که با سطوح پايين GSH نيز مرتبط است)
علاوه بر موارد بالا، پروتئين هاي آب پنير بسيار قابل جذب و داراي نمودار بهتري از آمينو اسيدها حتي از سفيده تخم مرغ مي باشند. به عبارت ديگر ، پروتئين آب پنير داراي بالاترين ارزش بيولوژيکي نسبت به هر پروتئيني است.

در چند تحقیق و آزمایش به عمل آمده در خصوص پروتئین وی معلوم گردید که این پروتئین یک پروتئین مستعد برای کاهش رشد سرطان، مبارزه با ایدز، افزایش قدرت ایمنی بدن، کاهش استرس و پائین آورنده کلسترول، افزایش سطح سرتونین در داخل مغز، ارتقاء کبد در گروهی که به نوعی از بیماری هپاتیت رنج می برند، کاهش فشار خون و افزایش عملکرد فیزیکی بدن به عنوان نمونه می توان اشاره کرد.

یکی از تأثیرات بارز پروتئین وی توانائی افزایش GSH می باشد. نمی توان اهمیت GSH را در عملکرد صحیح ایمنی بدن نادیده گرفت. به طور قطع مهم ترین آنتی اکسیدان محلول در آب است که در بدن یافت می‌شود. GSH سه پیتایدی است که از آمینواسیدهای ال سیستین، ال گلوتامین و کلیسین تشکیل شده است. از آنجائی که GSH به عنوان یک ماده شناخته شده ضروری برای ایمنی بدن، اکسید کننده در برنامه غذائی افراد دارد. یکی از علائم دیگر کاهش GSH در ورزشکاران بروز سندرم تمرین زدگی است.

هنگامی که در خصوص پروتئین وی صحبت می کنیم در حقیقت داریم رجوع می کنیم به یک پروتئین پیچیده که تشکیل شده از چندین زیر شاخه پروتئین های همچون بتا، لاکتوگلوبولین، آلفا لاکتوآلبومین، ایمینوگلوبین، گلیوکوماکروپیتایدز، بووین سرم آلبومین و پیتایدهای فرعی دیگر مثل لاکتوپروکسی دیبس، لی سوزیم و لاکتوفرین.

هر یک از پیتایدهای فرعی که در وی وجود دارد به لحاظ خصوصیات بیولوژیکی خواص ویژه ی خود را دارند. تکنولوژی فیلترینگ مدرن در دهه گذشته پیشرفت های محسوسی داشته به گونه ای که این امکان را برای شرکت ها فراهم ساخته که بتوانند پیتایدهای فعال بسیار حساس همچون لاکتوفرین و لاکتوپروکسی را از وی جدا سازند. خیلی از این زیرشاخه ها آن هم در مقادیر بسیار ناچیز در شیر گاو طبیعی و آن هم کمتر از یک درصد یافت می شود. برای مثال: یکی از مهمترین این زیرشاخه ها یعنی لاکتوفرین که گفته می شود در جلوگیری از بسیاری از بیماری ها و همچنین سیستم ایمنی و سلامتی عمومی بدن نقش دارد. در دهه های گذشته پروتئین وی یک روند دگرگونی را طی کرده و تا به حال چند نسل از آن تولید شده و به بازار عرضه شده اند.

نسل اول پودرهای پروتئین وی:

این نوع محصول اولیه از پودر پروتئین وی حاوی حداقل 30 تا 40 درصد پروتئین و تعداد قابل توجهی لاکتوز، چربی بود. این پودرها بیشتر به صورت پودرهای پروتئین کنسانتره در نظر گرفته می شدند و عمده مصرف شان در صنعت غذایی و کیک و شیرینی سازی بود.

نسل دوم پودرهای پروتئین وی:

فرمول تشکیل دهنده اکثر پودرهای پروتئینی وی نسل دوم مخلوطی از وی کنسانتره wpc  و وی ایزوله wpi می باشد. در پودرهای وی کنسانتره حدودآ %70 تا %80 پروتئین و %20 تا %30 لاکتوز و چربی وجود دارد و وی ایزوله دارای %90 تا %96 پروتئین است.

تحقیقات نشان داده است که تنها پروتئین وی در فرم طبیعی آن دارای فعالیت بیولوژیکی می باشد. پودر وی که تحت فرآیند قرار گرفته تا چربی و لاکتوز و دیگر عناصر آن خارج شود، بدون از دست دادن فعالیت بیولوژیک می باشد. حفظ خاصیت طبیعی پروتئین وی امری ضروری برای قابلیت ضد سرطانی و تحریک سیستم ایمنی آن می باشد. اکثر پروتئین های وی نسل دوم جهت تأمین پروتئین مورد نیاز در هر وعده با پروتئین ایزوله مخلوط می باشند. کمتر از 90 درصد بخش ایزوله پروتئین وی تشکیل شده از لحاظ پروتئین و لاکتوز موجود در آن حداقل بوده و میزان چربی هم در آن تقریبآ صفر می باشد. خیلی از این پروتئین های ایزوله که توسط شرکت ها عرضه می شوند ایزوله ها با یون های تغییر یافته می باشند. همانطور که پیشتر ذکر شد پودر پروتئین وی یک پروتئین پیچیده می باشد که تشکیل دهنده از چندین پیتاید زیرشاخه ای که هر کدام دارای ویژگی و خاصیت منحصربه فرد در حفظ سلامتی و ایمنی بدن می باشند که بعضی از این زیرشاخه ها در مقادیر بسیار کم یافت می شوند. بنابه طبیعت فرآیند و تبدبل یون ها کاهش قابل توجهی در بخش بزرگی از ارزش غذایی و خواص سلامتی دهنده اجزاء تشکیل دهنده آن به وجود می آید.

نسل سوم پودرهای پروتئین وی:

با پیشرفت های اخیر در روش های پروسه کردن مثل میکروفیاتریشن، نانوفیلتریشن و ... به نظر می رسد دیگر تولیدکنندگان به قابلیتی دست یافته اند که می توانند پودر پروتئین مناسب برای ارتقاء سلامتی و جلوگیری از بیماری را تولید نمایند. روش میکروفیلتریشن که در دمای پائین صورت می گیرد این اجازه را می دهد که بتوان پودر پروتئین وی تولید کرد که بیش از 90 درصد آن را پروتئین تشکیل داده و در ضمن زیرشاخه های مهم آن نیز حفظ شده و درصد چربی و لاکتوز آن حداقل گردیده است و همچنین هیچ تغییری در ساختار طبیعی آن به وجود نیامده است. همانطورکه تصور کردید این نوع پروتئین های وی در قیاس با نوع های دیگر آن گران تر می باشند. پودر مکمل پروتئین وی به دلیل بالا بودن ارزش بیولوژیکی BV و همچنین بالا بودن آمینواسیدهای چند شاخه ای BCAA در آن برای مقاصد ورزشی امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است و به همین خاطر همیشه از آن به عنوان یک مکمل موثر در افزایش حجم عضلانی  و یا حفظ عضلانی یاد می شود. شاید همین مسئله از دلایل اصلی پرفروش ترین بودن این مکمل در بازار مکمل ها باشد.
ايزولات ها و کنساتتره ها
علاوه بر ايزولات هاي آب پنير کنساتتره هاي آب پنير هم وجود دارند . ايزولات هاي آب پنيرنوعي از whey هستند که سريعتر جذب دستگاه بدن مي شوند. اين بسيار خوب است که پس از ورزش بدن نياز زيادي به آمينو اسيدها دارد. اما ايزولات هاي آب پنير براي روز هنگام ، بعنوان مکمل توصيه نمي شوند، چون بدن نياز به جذب همه آمينواسيدهاي موجود در whey را که در خون آزاد مي شود را ندارد در نتيجه بدن از آنها بجاي ساخت عضله براي توليد انرژي استفاده مي کند.
هم چنين بايد گفت که ايزولات ها بسياري از خواص تندرستي بخش را که در بالا متذکر شديم را ندارد چون فرآيند توليد آنها باعث تخريب بسياري از ترکيبات تندرستي بخش مانند Lactoferrin ها –Lactoglobulin –beta ها و immune –globulin ها مي شود بنابر اين براي استفاده در طول روز يک فرآورده عمدتا شامل کنساتتره آب پنير بهتري است ، درحاليکه براي پس از ورزش ، يک فرآورده ايزوله آب پنير بهتر است.
پروتئين هاي شير (كازئنيات سديم – ميسلارکازئين)
پروتئين هاي شير همانند پروتئين هاي تخم مرغ از منابع پروتئيني با ارزش بيولوژيکي بالا هستند. (کمي پائين تر از BV تخم مرغ) که به کندي وارد جريان خون مي شوند.
کازئينات سديم پروتئين عادي موجود در شير معمولي است که در فرآوردهاي شيري ديگر هم وجود دارد. اين پروتئين از طريق اولترافيلتراسيون و بدون استفاده از مواد شيميايي از شير جدا مي شود و مقدار پپتيل بيو اکتيو شير را افزايش مي دهد که عملکرد ايمني و نيز رشد عضلاني را بالا مي برد.